نما و آسانسور - نمای متحرک

معماری در تعامل با محیط (Interactive architecture) نقش مهمی در ساختمان‌های امروزی ایفا می‌کند. یکی از مظاهر این نوع معماری استفاده از نماهای متحرک (Kinetic facades) است که در دهه‌ی اخیر استفاده از آن‌ها در بین مهندسان و معماران رواج یافته‌است. این نماهای متحرک نسبت به تغییرات اقلیمی و نیازهای ساکنین حساس هستند. نماهای متحرک بیشتر به عنوان پوسته‌ی ساختمان‌های بلندمرتبه مورد استفاده قرار می‌گیرند. علاوه بر جنبه های زیبایی‌شناسانه، معماران بیشتر به دلیل افزایش انرژی کارایی ساختمان از این نوع پوسته ها استفاده می‌کنند. بنابر گفته ی طراحان ساختمان TIC در بارسلونا و البحر در دبی استفاده از پوسته ی متحرک کارایی انرژی و کنترل نور را در پی داشته است.



واژه‌ی “Kinetic Architecture” اولین بار در دهه ی 70 میلادی توسط ویلیام زوک (William Zuk) و راجر کلرک (Roger H. Clark) مطرح شد. کانسپت معماری متحرک امکان جابجایی پوسته ساختمان و تغییر شکل فیزیکی خود در پاسخ به شرایط اقلیمی را بررسی می‌کند.حرکت پوسته های متحرک به سه دسته کلی شامل جابجایی (Translation)، چرخش(Rotation) و تغییر اندازه (Scaling) تقسیم می‌شوند. این تقسیم‌بندی بر اساس محل مفصل و بدون در نظر گرفتن نیروهای ثقلی می باشد. یکی از مهم‌ترین فاکتورها در طراحی پوسته‌های متحرک، مکانیزم حرکت آن‌ها است. انتخاب مفصل‌ها، تکیه‌گاه‌ها، نوع پوشش و دیگر جزییات نماهای متحرک نیازمند درک صحیح و دانش کافی می باشد، که قالباً معماران از آن بی بهره هستند و نیاز است تا در مراحل ابتدایی طراحی توسط نرم‌افزارهای شبیه‌ساز عملکرد آن‌ها بررسی شود. علی‌رغم تاثیر در کاهش مصرف انرژی ساختمان‌ها توسط پوسته‌های متحرک هنوز ابزارهای محدودی برای شبیه‌سازی عملکرد این‌گونه پوسته‌ها موجود است. اغلب نرم افزارهای شبیه ساز انرژی برای محاسبه المانهای ایستا (static design) طراحی شده اند. در نماهای سنتی نرم افزارهای شبیه ساز انرژی بارهای حرارتی و شرایط آسایش را در بدترین شرایط اقلیمی (peak- loads) شبیه سازی می‌کنند، اما در مورد پوسته های متحرک، شبیه سازی می بایست در یک بازه از شرایط مختلف آب و هوایی انجام گردد.
طراحی یک نمای متحرک مناسب بستگی به پیش‌بینی صحیح از هزینه‌ها و تکنولوژی‌های در دسترس دارد و از همان مراحل اولیه طراحی معماران می بایست متریال مناسبی را در نظر بگیرند. داده های اولیه برای حرکت پوسته ها و چگونگی آن از جمع آوری اطلاعات و نحوه ی ارتباط با محیط به‌دست می‌آید. سیستم چند حلقه ای (multi-loop) ورود اطلاعات می‌تواند امکان ارتباط مؤثر استفاده کننده و محیط را فراهم کند. طراحی پوسته های متحرک به طور همزمان طراحی مؤثر(effective design)، فناوری اطلاعات(IT) و معماری را ترکیب می کند، اما طراحی آن ها بدون توجه به محدودیت های مکانیکی و مصالح ممکن نیست.
برو به ساختمان...